Szambo jest jednym z najpowszechniej stosowanych sposobów odprowadzania ścieków bytowych na terenach pozbawionych dostępu do kanalizacji ściekowej. Decydując się na budowę szamba, mamy do wyboru dwie podstawowe opcje: zbiornik betonowy lub wykonany z tworzyw sztucznych. Do niedawna niepodzielnie rządziły rynkiem szamba betonowe, lecz obecnie sytuacja zmienia się na korzyść szamb ekologicznych.
Podstawową zaletą szamb ze zbrojonego betonu jest to, że można je wykonać we własnym zakresie, a przez to znacząco obniżyć koszty. Jednak na tym w zasadzie kończą się zalety typu rozwiązania.
Wzrost zainteresowania szambami z tworzyw sztucznych jest efektem dużych zmian w podejściu do zagadnień ekologicznych. Na przestrzeni ostatnich kilku dekad znacznie wzrosła świadomość tego, jak działalność człowieka wpływa na środowisko naturalne. Coraz więcej osób rozumie, że za zanieczyszczenie wód czy gleby odpowiadają nie tylko wielkie zakłady produkcyjne, ale też każde gospodarstwo domowe. Coraz popularniejsze jest przekonanie, że generalna zmiana nie zaczyna się od zamknięcia fabryki czy huty, lecz w momencie, gdy miliony użytkowników choćby w małym procencie ograniczą produkcję śmieci, przestaną marnować żywność czy zadbają o szczelność własnego szamba.
W tym kontekście plastikowe szamba, czyli ekologiczne zbiorniki bezodpływowe, wydają się jedynym skutecznym i w pełni bezpiecznym rozwiązaniem. Największą zaletą zbiorników wykonanych z tworzywa sztucznego jest całkowita szczelność. Zarówno zbiorniki wykonane z żywic poliestrowych, jak i też powstające w technice formowania rotacyjnego tworzyw sztucznych (polietylen), wykazują się w praktyce całkowitą niewrażliwością na warunki środowiskowe. Używane do produkcji szamb tworzywa sztuczne są odporne na działanie agresywnych substancji chemicznych, zachowują stabilność wymiarową, nie poddają się niszczącemu działaniu wysokich i niskich temperatur. Plastikowe zbiorniki nie ulegają erozji (nie kruszeją, nie tracą elastyczności) pod wpływem promieniowania UV. Wszystko to składa się na wyjątkową trwałość zbiorników z tworzyw sztucznych, które zachowują niepogorszone parametry fizyczne na przestrzeni całych dekad eksploatacji.
Ważną zaletą szamb z tworzyw sztucznych jest to, że – jeżeli zajdzie taka potrzeba – możemy je rozbudować o drenaż i w ten sposób przekształcić w przydomową oczyszczalnię ścieków. Dzięki temu, że materiały oparte na polimerach syntetycznych nie wchodzą w reakcje chemiczne, niepotrzebne szambo można też oczyścić i wykorzystać jako zbiornik na wodę deszczową.
Panuje przekonanie, że szamba betonowe są tanie. Najtańszą opcją jest budowa szamba własnymi siłami bezpośrednio w gruncie. Jeżeli użyjemy do tego celu kręgów studziennych, efekt może być zadowalający. Przynajmniej w początkowym okresie eksploatacji. Jednak po kilku latach eksploatacji połączenia kręgów zazwyczaj ulegają rozszczelnieniu. Naprawa takich przecieków jest trudna, a w praktyce nieopłacalna: tańszą opcją jest budowa nowego szamba.
Znacznie bardziej komfortowym i pewnym rozwiązaniem jest zakup gotowego, szczelnego szamba żelbetowego. Cena samego zbiornika jest atrakcyjna, lecz na tym kończy się lista mocnych stron szczelnych szamb betonowych. Pierwszym problemem jest sam montaż: ze względu na dużą wagę zbiornika jego posadowienie wymaga użycia ciężkiego sprzętu budowlanego, a to wymiernie podwyższa koszty całej operacji. Po zapłaceniu kosztów instalacji ciągle jeszcze możemy być „na plus” – szczególnie w przypadku zbiorników o pojemności 10 000 litrów i większych. Już na tym etapie może okazać się, że szambo betonowe nie jest aż tak tanie, jak początkowo sadziliśmy. Jednak prawdziwe problemy mogą pojawić się dopiero w trakcie eksploatacji.
Warto zwrócić uwagę, że producenci szamb betonowych udzielają gwarancji na maksymalnie 5-6 lat. Po tym okresie rozszczelnione szambo będzie naszym wyłącznym problemem. Najgorszym scenariuszem jest ten, w którym nie zauważamy wycieku – a tak dzieje się bardzo często – i eksploatujemy uszkodzone szambo, zatruwając glebę i wody gruntowe. Takiej niespodzianki nie sprawi nam szambo plastikowe. Zbiorniki z tworzyw sztucznych są bezkonkurencyjne pod względem szczelności i bezpieczeństwa dla środowiska: łatwo znajdziemy producentów, którzy dają 10 lat gwarancji na zbiornik. Natomiast praktyka pokazuje, że zbiorniki bezodpływowe z tworzyw sztucznych zachowują niezmienione parametry nawet przez 25 lat eksploatacji. W czasach rosnącej mody na ekologię i postawę odpowiedzialności za środowisko naturalne, wybór szamba plastikowego wydaje się oczywistością.
