Studnia chłonna w najprostszej postaci jest rurą z tworzywa sztucznego o długości około 2-3 m i średnicy zbliżonej do 1 metra, którą osadza się pionowo w ziemi. Jej zadaniem jest odprowadzanie do ziemi i rozsączanie wody pochodzącej z przydomowej oczyszczalni ścieków lub wody deszczowej. Kiedy studnia chłonna jest optymalnym rozwiązaniem, a kiedy nie spełni swojej roli? Odpowiedzi na to pytanie może dostarczyć analiza budowy i sposobu działania studni chłonnej.
Gabaryty studni chłonnej dostosowywane są do konkretnego zapotrzebowania: w przypadku wody z niewielkiej, przydomowej oczyszczalni ścieków wystarczy zazwyczaj niewielkich rozmiarów studzienka. Jeżeli jednak zamierzamy odprowadzać do ziemi deszczówkę zbieraną ze sporego obszaru (np. z wybrukowanego czy zabetonowanego placu), musimy zainwestować w większą studnię, zazwyczaj wykonaną z betonowych cembrowin o dużej średnicy lub nawet kilka studni chłonnych.
Budowa studni chłonnej jest koniecznością wszędzie tam, gdzie istnieje problem z odprowadzaniem wody deszczowej czy wody z przydomowej oczyszczalni ścieków. Mowa o lokalizacjach pozbawionych dostępu do publicznej kanalizacji ściekowej. Dodatkową determinantą jest nieobecność w bezpośrednim sąsiedztwie cieków wodnych (rowów melioracyjnych, strumieni, rzek, do których można wyprowadzać nadmiar wody). Jeżeli do tego dojdzie niska przepuszczalność powierzchniowych warstw gruntu (z powodu dużej zawartości glin lub iłów), to studnia chłonna okaże się jedynym sposobem pozbycia się nadmiaru wody (pozwoli wodzie na łatwe dotarcie do warstw o większej chłonności).
Studnia chłonna może być też częścią systemu zagospodarowania wody deszczowej: może być miejscem odprowadzania nadmiaru wody z podziemnego zbiornika na deszczówkę.
Studnia chłonna będzie działała poprawnie nawet na bardzo gliniastym czy ilastym gruncie, jednak pod warunkiem, że uda się dotrzeć do warstw o większej przepuszczalności, w których dominują piski, żwir czy kamienie. Posadowienie studni chłonnej w gruncie gliniastym nie ma sensu: przesączanie wody będzie tak małe, że studnia spełni co najwyżej rolę zbiornika na wodę.
Drugim przeciwskazaniem do budowy studni chłonnej jest wysoki poziom wód gruntowych. Zgodnie z przepisami najniższa cześć studni chłonnej powinna znajdować się minimum 1,5 m powyżej lustra wód gruntowych. Jeżeli zlekceważymy zalecenie, studnia zadziała w sposób dokładnie przeciwny do zamierzonego: zamiast rozprowadzać wodę w gruncie, będzie ją odbierała z otaczających warstw ziemi.
Sposobem na wysoki poziom wód gruntowych jest posadowienie studni chłonnej w nasypie rozsączającym. Budowę nasypu rozpoczyna się od wytyczenia odpowiedniej powierzchni i wykonania w gruncie rodzimym wykopu o głębokości około 1 metra. Wybraną ziemię zastępuje się mieszanką piasku i żwiru, a na niej usypuje warstwę kruszywa (np. żwiru płukanego o frakcji 16-32 mm). Na tak przygotowanej powierzchni, dokładnie w jej centrum, ustawia się studnię chłonną. Do korzystania z kopca rozsączającego konieczna jest przepompownia – ścieków z oczyszczalni lub deszczówki zbieranej z dachów, placów czy nadmiaru wody ze zbiornika podziemnego.
Tradycyjne studnie buduje się z lanego i zbrojonego betonu lub gotowych elementów (żelbetowych lub betonowych), np. kręgów studziennych. Wykonanie studni chłonnej w takiej technologii wymaga dużych umiejętności budowlanych, a często także specjalistycznego sprzętu.
Coraz częściej stosowaną alternatywą dla betonu są gotowe studnie chłonne z tworzywa sztucznego, które odznaczają się niewielką masą i łatwością posadowienia. Wykonane z polipropylenu lub polietylenu pojemniki są łatwe nie tylko w instalacji, ale też w obróbce. Wszelkiego rodzaju otwory (np. na rury doprowadzające wodę czy perforacje dolnej części rury) można wykonać nawet przy użyciu prostych narzędzi ręcznych (piła, wiertarka).