Jeżeli chcemy, aby nasza przydomowa oczyszczalnia ścieków działała poprawnie, nie powinniśmy wrzucać do ścieków żadnych odpadów nieorganicznych. Mało tego – nawet składniki organiczne powinny być dokładnie rozdrobnione.
Nie brakuje też substancji organicznych, które pomimo rozdrobnienia są na szczycie listy produktów, które nigdy nie powinny dostać się do instalacji oczyszczającej. Przedstawiamy listę odpadów, które najmocniej destabilizują pracę przydomowych oczyszczalni ścieków.
Zakazane substancje w ściekach bytowych można podzielić na zanieczyszczenia organiczne i nieorganiczne, stałe (nierozpuszczalne w wodzie) i płynne. Można też dokonać podziału składników ścieków na te, które szkodzą przydomowym oczyszczalniom ścieków w sposób mechaniczny i takie, które są agresywnie chemicznie i powodują zamieranie błony biologicznej.
Zarówno drenażowa, jak i biologiczna przydomowa oczyszczalnia ścieków to instalacje wrażliwe na nadmiar nieczystości stałych. Takie zanieczyszczenia, jak opakowania foliowe, podpaski, płatki i patyczki kosmetyczne, piasek, opiłki metalowe czy drewno nie wpływają bezpośrednio na procesy biologicznego oczyszczania. Jednak obecność ciał stałych w ściekach może prowadzić do zatykania instalacji i upośledzania pracy oczyszczalni. Drugim niekorzystnym następstwem jest zwiększona ilość osadu, a w efekcie wzrost kosztów usług asenizacyjnych.
Zanieczyszczania tłuste to składnik ścieków, który zasadniczo nie wchodzi w reakcje chemiczne. Jednak oleje i tłuszcze oblepiają wewnętrzne przewody i urządzenia oczyszczalni. Ponadto tłuszcz gromadzi się na powierzchni ścieków, co prowadzi do odcięcia dopływu powietrza i hamowania procesów oczyszczania tlenowego.
W przypadku oczyszczalni typu biologicznego stosunkowo łatwo można poradzić sobie z problemem: wystarczy dokładne oczyszczenie mechanizmów i wznowienie procesu. O wiele trudniej pozbyć się tłuszczu z oczyszczalni drenażowych. Tłuszcze mogą przedostać się do drenażu oczyszczalni i zatkać go w sposób nieodwracalny. Jeżeli do tego dojdzie, to procesy oczyszczania tlenowego praktycznie ustają. W skrajnych przypadkach może okazać się, że konieczna jest wymiana drenażu.
Aby pozbyć się tłuszczu z instalacji oczyszczającej, należy stosować biopreparaty. Odpowiednia mieszanka drożdży, bakterii i enzymów skutecznie usuwa zatory tłuszczowe. Jednak najlepszym sposobem jest ograniczenie ilości zanieczyszczeń tłustych w ściekach. Najskuteczniejszym sposobem jest zastosowanie separatorów tłuszczu. Należy je zainstalować tuż przy miejscach powstawania zanieczyszczeń, czyli na wyprowadzeniu ścieków z pomieszczeń kuchennych. Ma to szczególne znaczenie dla oczyszczalni pracujących przy lokalach gastronomicznych i przetwórniach spożywczych.
Najbardziej niekorzystnie na pracę przydomowych oczyszczalni ścieków wpływają agresywne substancje chemiczne. Mowa przede wszystkim o silnych detergentach, które mają właściwości biobójcze. Wybielacze, odkamieniacze, środki odkażające są bardzo szkodliwe dla błony biologicznej oczyszczalni ścieków. Gdy ich stężenie staje się zbyt duże, mogą doprowadzić do silnego spowolnienia procesów oczyszczania, a nawet je zahamować. Duże sprzątanie na wiosnę czy przed świętami może skutecznie zaburzyć pracę oczyszczalni. Jeżeli do tego dojdzie, należy niezwłocznie użyć biopreparatów i „zrestartować” oczyszczalnię. Warto też zastanowić się nad stosowaniem neutralnych dla środowiska, ekologicznych środków piorących i czyszczących.
W podobny sposób do detergentów działają silne kwasy, zasady, lakiery, rozpuszczalniki i środki ochrony roślin. Zaskoczeniem dla wielu posiadaczy przydomowych oczyszczalni ścieków jest fakt, że również czysta woda może wywierać bardzo niekorzystny wpływ na oczyszczalnię ścieków. Nie działa toksycznie, lecz rozrzedza ścieki, co oznacza niedostateczną ilość substancji odżywczych dla bakterii. Efektem jest zamieranie błony biologicznej. Najbardziej wrażliwe na zalewanie wodą są oczyszczalnie typu biologicznego z osadem czynnym. Kolonie mikroorganizmów w postaci kłaczków, które unoszą się w reaktorze biologicznym, łatwo ulegają wypłukaniu przez nadmiar wody.
Ogólną zasadę postępowania, która pozwala uniknąć zaburzeń w pracy przydomowej oczyszczalni ścieków, można sformułować prosto: nie traktuj kanalizacji jak kosza na śmieci. Nie powinniśmy wprowadzać do kanalizacji niczego, co można umieścić w koszu na śmieci lub w pojemniku do segregacji odpadów. Warto też postarać się o obniżenie ilości wylewanych do ścieków detergentów i zanieczyszczeń tłustych. Budowa własnej oczyszczalni powinna iść w parze ze zmianą przyzwyczajeń i wzrostem troski o skład produkowanych ścieków.
